Spiegelen

Dit artikel (daterend van voor 1993) maakt deel uit van het thema "Wij, de eerste wereld" *

Vanuit de eerste wereld kijken we naar de derde wereld. Beide 'werelden' liggen nogal ver van elkaar af, we kijken dan ook niet rechtstreeks, maar doorheen een lens; geen gewone lens, maar een grimaslens. De lens heet media en sensatie. En wat zien we? Oh arme toch, één brok ellende!

In plaats van doorheen een grimaslens te kijken zouden we beter door een halfdoorlaatbare spiegel kijken. En wat zien we dan? We zien 'de wereld van ginds' zoals ze is (doorheen de halfdoorlaatbare spiegel), en we zien onszelf gespiegeld tussen de wereld van ginds (ons spiegelbeeld staat namelijk achter de spiegel, m.a.w. 'ginds'). Een raar beeld!

Even dit beeld 'vasthouden' en kijken hoe het eruit ziet. Er zijn levende (bewegende) mensen, en halfslapende mensen. De halfslaapenden ... dat zijn wij. Er zijn mensen waarbij de vuilnisbakken uitpuilen met etensresten, en er zijn er die geen riolering, laat staan vuilnisbakken, hebben. Er zijn mensen die de hitte doorstaan in de bananenpluk, en er zijn mensen die zeggen 'wij willen geen dollarbananen, het moeten eurobananen zijn'. Er zijn mensen die scherp toekijken, en er zijn mensen die de halfdoorlaatbare spiegel stuk gooien en opnieuw door de grimaslens kijken. Oh arme toch, één brok ellende! (1)

Een extra woordje uitleg over 'Eurobananen' en 'Dollarbananen'.

Eurobananen zijn bananen afkomstig uit 'Europa', of beter gezegd uit Franse overzeese gebieden (ex-koloniën); de zogenaamde 'dollarbananen' komen vooral uit Zuid-Amerika. Het is zo dat de EG naar buiten uit de mond vol heeft over open grenzen en vrije markt, maar in werkelijkheid niets anders doet dan het afschermen van zijn eigen markt. Een klassiek middel hiertoe is tol, maar om tol de kunnen heffen op de ene banaan en op de andere niet, moeten er twee soorten bananen zijn, vandaar de invoering van de zogenaamde' eurobanaan' en de 'dollarbanaan'.
Alle retoriek over vrije markt -van zowel het grootste economische blok ter wereld, de EEG, als van de twee andere blokken met name Japan en de VS- is niets anders dan het topje van een ijsberg. Dit topje (één zevende) kennen wij, wat we veel minder weten zijn de zes zevenden die onder het oppervlak steken. In het artikel 'De weg tussen noord en zuid is soms lang' * wordt dit wellicht wat duidelijker. Via de nieuwsberichten horen wij regelmatig over het zogenaamde 'spook van een mogelijke handelsoorlog (voornamelijk tussen de EG en de VS)' dat de kop opsteekt. In feite is hier niets spookachtigs of geheimzinnigs aan. De retoriek is enigszins anders: in plaats dat het over de één zevende van de ijsberg gaat (de façade van vrije markt), gaat het over de overige zes zevenden:de economische belangen. Hier gaat 'men' over lijken, en dan nog wel over duizenden lijken per dag (mensen die van honger en ellende omkomen). Dit is allemaal het gevolg van de economische onrechtvaardigheid.
Voor wat mij betreft hoeven het geen Eurobananen te zijn, het mogen best 'dollarbananen' zijn, en liefst helemaal geen onderscheid (2).